3-İSLAM FETİHLERİ; Anadolu'nun Müslümanlar tarafından fethi sırasında Hüseyin ova denilen mevki değişik tarihi olaylara mekan olmuş. Battal gazinin ve oğlu Hüseyin Gazinin Destanlaşan olayları bölgeye damgasını vurmuş Bizans'la İslam orduları bu bölgede savaşmış şehityeri, şehitler mevkileri ve şehitlerin beldeki şehit Evliya denilen yatır, Battal gazinin ordusundan şehit olan erlere kucak açmıştır. Söğütözü köyündeki Hoy Hoy, Çomar Köyündeki Yılkıcı Baba (Battal Gazinin at bakıcısı) yine çomar köyündeki Battal Gazinin saklandığı Culfalık kayası denilen yerler bugün bile halk belleğinde söylence olarak yaşamaktadır.

4-SELÇUKLU VE BEYLİKLER DÖNEMİ; Türklerin Müslüman olmalarıyla birlikte Anadolu'nun İslamlaşmasını, Abbasi halifesi; Türklerden müteşekkil bir ordu kurarak Gerçekleştirmeye çalışmıştır.Selçuklularla birlikte Orta Asya ve horasandan gelen Türk ve Türkmen boyları Anadolu'yu yurt tutmaya başlamışlardır. Orta Anadolu (Sivas,Amasya,Çorum,Yozgat)ya egemen olan Danişmendoğulları beyliği 1200 lü yıllarda beylik kurmuşlardır. Türkler buralarda bulunan yerli Ermeni ve Rumlarla yaşamaya başlamışlardır.

5-OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİ; 1300 yılında kurulan Osmanlı beyliği zamanla bütün beylikleri egemenliği altına alarak Anadolu da Türk birliğini sağlamış ve Çorum ve havalisi Bozok Sancağına bağlanmıştır(1500) bu yıllar Anadolu da özellikle orta Anadolu (Sivas,çorum,Yozgat) da devlete karşı Celali ve Kalenderi ayaklanmalarının yoğunlaştığı bir zamandır. 1700 lü yıllarla birlikte Yozgat da Çapanoğulları, Sungurluda Sungur bey, Hüseyinabadta Mamaloğulları devletin temsilcileri durumundaydılar. 1700lü yıllara kadar Alaca (Hüseyinabad) nın köylerinin büyük bir kısmı kurulmuş değillerdi. Bu tarihten sonra Osmanlı Göçebe Yaşayan Türk ve Türkmenleri İskana tabi tutarak yerleşik hayata mecbur koşarak etkisizleştirmek istemiş ve köyler vücuda gelmeye başlamıştır.İşte bizim köyümüz gibi alaca (Hüseyinabad) nın bir çok köyüde 1700 lü yıllardan sonra oluşmaya başlamıştır.

DEĞİRMENDERE KÖYÜNÜN OLUŞUMU; Takriben 1750 yıllarından sonra ilk olarak Aydın tarafından geldikleri kabul edilen Alibaz kahyaoğulları Çınar ağacının üst tarafındaki düzlüğe gelip yerleşmişlerdir. İlerleyen tarihlerde burasının ulaşım açısından elverişsiz oluşu ve su sorunu yüzünden şimdiki köyün ilk başındaki yerlerine yerleşmişlerdir. Bunları Çorum Üçköyünden gelen Aşır kahyaoğulları ve diğerleri takip etmişlerdir.Köyün oluşum süreci 1750' erde Alibaz kahyaoğullarıyla başlamış en son 1900 lü yıllarda sungurlunun Yazır köyünden Haydar Bozdağ, Çorumun Gelhayır köyünden Mehmet Girit ve Sungurlunun Gökçam(Karaözü) köyünden Ahmet ve İsmail Sağıtın köye yerleşmeleriyle köy oluşumunu ve bugünkü demografik yapısını tamamlamış bulunmaktadır.

Değirmendere köyü İlçenin güneyinde ve ilçe merkezine 5 km mesafededir. Yolu kısmen stabilizedir. 2000 yılı Nüfus Sayımına göre nüfusu 236 olup hane sayısı 47’dir. Köy, 200 sene önce Çorum’un Üç köyünden gelenler tarafından kurulmuştur. Buraya Aydın ve Malatya’dan gelip yerleşenlerde olmuştur. Evleri ahşaptır. Mezarlığı vardır. Telefonu ve suyu mevcut olup elektriği de 1981 yılında gelmiştir. Elektrik 1981 yılında gelmiş olup içme suyu vardır. Okulu 1968 yılında yapıldı. Taşımalı eğitim yapılmaktadır. Binbaşı, avukat, mühendis, öğretmen, müfettiş başta olmak üzere yaklaşık 30 memur yetişmiştir. Eskiyapar, Dedepınar, Yatankavak, Söğütözü ve Alaca ile komşudur. Köyün güneyinde 2000 dönüm kadar meşe ormanlığı vardır. Geçim kaynağı çiftçilik ve hayvancılıktır. Elma, armut,ceviz,erik ve kayısı az da olsa yetişmektedir. Yaklaşık olarak 18 hane de yurtdışında çalışmaktadır. Halen hayatta olmayan Hasan Aydoğan isimli köy sakinin İstiklal Savaşı madalyası vardır. Değirmendere Köyü Kalkındırma ve Yaşatma Derneği halen Ankara’da faaliyetlerini sürdürmektedir. (Kaynak:Yusuf Karataş, yaş 55, köy sakini Aşır Seçgin, yaş 43)